Uzależnienie od hazardu: Wszystko, co musisz wiedzieć
Spis treści
Przygoda z hazardem prawie zawsze zaczyna się do niewielkich sum i gry dla przyjemności. Nie każdy wie jednak, kiedy odejść od przysłowiowego stołu. Uzależnienia behawioralne, do których należy m.in. uzależnienie od hazardu są równie destruktywne co uzależnienia fizyczne. Dlatego nie powinny być ignorowane. Ryzyko związane z grą na pieniądze jest bardzo uzależniające, a skutki takiego uzależnienia mogą być tragiczne – długi, wierzyciele, utrata pracy, rozpad rodziny, samobójcza śmierć hazardzisty. Rozwojowi uzależnienia sprzyja dostępność różnego rodzaju zakładów oraz gier na pieniądze online. W ten sposób osoba uzależniona może być zaangażowana w grę praktycznie non-stop.
Leczenie hazardu to forma terapii dedykowanej, której celem jest pomoc pacjentom w pokonaniu nałogu i powrocie do normalnego życia. Czym jest hazard? Jakie są zagrożenia związane z jego uprawianiem? Czy leczenie nałogu jest skuteczne? Na te i wiele innych pytań dotyczących uzależnienia do hazardu odpowiadamy w poniższym artykule. Osoby zainteresowane zachęcamy również do zapoznania się z ofertą leczenia hazardu w Krakowie, w naszym prywatnym ośrodku leczenia uzależnień.
Hazard: Uzależnienie, które niszczy życie
Termin hazard pochodzi z języka arabskiego, w którym az-zahr oznacza grę w kości. W języku angielskim określenie te oznacza ryzyko, a w języku francuskim przypadek, łut szczęścia. Mianem hazardu powszechnie określamy wszystkie gry na pieniądze lub przedmioty wartościowe, których wynik nie jest zależy od umiejętności czy wiedzy gracza. W grach hazardowych o wygranej decyduje przypadek, przytaczany wcześniej łut szczęścia.
Hazard może być zabawą. Jednak ryzyko związane z grą na pieniądze i okazjonalne wygrane sprawiają, że wielu hazardzistów amatorów szybko przekracza granicę między rozrywką, a rzeczywistym uzależnieniem. Ryzyko to jest coraz większe wraz z dostępnością kasyn i zakładów online. Jednocześnie hazard uprawiany online jest o wiele łatwiejszy do ukrycia przed najbliższymi, w związku z czym problem uzależnienia niejednokrotnie wychodzi na jaw dopiero w sytuacji, w której pojawiają się długi i problemy z wierzycielami.
Jak rozwija się uzależnienie od hazardu?
Niektórzy gracze są w stanie zachować pełną kontrolę nad kwotami, jakie obstawiają i ściśle trzymają się swoich założeń. Inni systematycznie podnoszą sumy zakładów goniąc straty i zapominają się w tej rozrywce, nierzadko kosztem obowiązków i innych aktywności. Od czego zależy to, że jeden gracz odchodzi od stołu, a drugi wręcz przeciwnie, cały czas podnosi kwotę zakładu?
Czynników decydujących o zwiększonej podatności na popadanie w uzależnienie od gier hazardowych jest bardzo dużo. Są to zarówno czynniki wewnętrzne jak i zewnętrzne. Najczęściej wskazuje się tutaj na:
- zaburzenia w samoocenie,
- problemy w relacjach interpersonalnych,
- silne stany pobudzenia pojawiające się w nieregularnych odstępach czasu.
Hazard jest szczególnie kuszący dla osób cierpiących z powodu zaburzeń w samoocenie. Niski poziom poczucia własnej wartości może je pchać do gry, podczas gdy wygrana stanowić pewnego rodzaju dowód na to, że dana osoba jest wyjątkowa. Mając świadomość losowego charakteru gier hazardowych nie trudno wyobrazić sobie emocjonalny rollercoaster, którym porusza się hazardzista z obniżonym poczuciem własnej wartości. W jego przypadku kolejne zakłady często nie wynikają z chęci dorobienia strat finansowych, ale potrzeby udowodnienia samemu sobie swojej wysokiej wartości, którą warunkuje wygrana.
Motywacją do rozpoczęcia gier hazardowych bardzo często jest chęć rozrywki, rządza sukcesu, potrzeba przełamania rutyny dnia codziennego. Z czasem gracz dochodzi przekonanie, że wielka wygrana wszystko zmieni – rozwiąże wszystkie problemy, ułoży relacje między graczem a jego otoczeniem, zmieni sposób, w jaki gracz postrzega samego siebie i jest postrzegany przez innych. To oczywiście nigdy się nie dzieje. Zamiast tego osoba uzależniona zaczyna zaniedbywać inne sfery życia, sensu upatruje wyłącznie w grze, co prowadzi do pogorszenia sytuacji rodzinnej, materialnej, zawodowej i społecznej.
Uzależnienie od hazardu wpływa na zdolność logicznego myślenia. Hazardziści nie potrafią trzeźwo ocenić sytuacji. W ich mniemaniu wynik gry zależy wyłącznie od nich, a nie jest dziełem przypadku. Wygrane są więc efektem własnej wiedzy i doświadczenia.
Hazard: Uzależnienie czy jeszcze rozrywka? Kryteria diagnostyczne DSM-IV
Patologiczny hazard jako zaburzenie został sklasyfikowany po raz pierwszy w 1980 roku. Obecnie w diagnostyce stosuje się kryteria DSM-IV. Zgodnie ze wskazanymi kryteriami diagnostycznymi o uzależnieniu może świadczyć:
- koncentracja na hazardzie (poszukiwanie nowych sposobów pozyskania gotówki na grę, opracowywanie strategii gry itp.),
- obstawianie coraz wyższych stawek i spędzanie coraz więcej czasu na grze,
- powtarzanie wciąż tych samych prób skończenia z hazardem mimo, że za każdym kolejnym razem nie dają one pożądanych efektów,
- rozdrażnienie podczas prób zakończenia swojej przygody z grami hazardowymi,
- traktowanie gry jako sposobu na życiowe problemy,
- gra w celu „odegrania się”,
- okłamywanie bliskich, aby nie odkryli wysokości obstawianych stawek i częstotliwości gry,
- zdobywanie pieniędzy na grę nielegalnymi sposobami (kradzieże, oszustwa, malwersacje),
- przedkładanie hazardu ponad obowiązki (zawodowe, rodzinne),
- pożyczanie pieniędzy na grę.
O patologiczne uzależnienie od hazardu stwierdza się w przypadku osób, u których występuje 5 lub więcej zachowań z powyższej listy.
Leczenie hazardu
Terapeuci specjalizujący się w terapii uzależnień posiadają szeroki wachlarz narzędzi i metod leczenia, które każdorazowo dopasowują indywidualnie do swoich pacjentów. W przypadku osób uzależnionych od hazardu leczenie może przyjmować postać:
- terapii ambulatoryjnej (terapia dla osób, które zgłosiły się do ośrodka w początkowej fazie choroby),
- terapii zamkniętej (terapia dla osób, które zgłosiły się do ośrodka i przejawiają objawy rozwiniętego uzależnienia).
Specjaliści szukają podłoża, które popycha uzależnionego do gry i pomagają mu wyjść z kryzysu. Oczywiście, niezbędna jest motywacja do zmiany. Chory powinien poznać neurologiczne i psychologiczne podłoże swojego problemu. W terapii bardzo ważna jest również nauka relacji społecznych i radzenia sobie ze stresem bez uciekania się do gier hazardowych i emocji im towarzyszących.
Istotnym elementem leczenia hazardu jest pomoc w ułożeniu planu spłaty długów. Tego typu pomoc może wymagać zaangażowania doradcy finansowego, który zapozna się z aktualną sytuacją osoby wychodzącej z uzależnienia i na jej podstawie przygotuje realny harmonogram spłat wierzytelności.
Techniki stosowane w leczeniu hazardu
Leczenie hazardu jest zaliczane do leczenia uzależnień. Stąd też w terapii hazardzistów wykorzystuje się te same metody, jak w przypadku terapii uzależnień alkoholowych, narkomanii i lekomanii. Metody te mogą się różnić w zależności od ośrodka leczenia. Do najbardziej popularnych zalicza się:
- działania terapeutyczne realizowane w ramach terapii indywidualnej i grupowej,
- program społeczności terapeutycznej,
- techniki relaksacyjne, których celem jest nauka radzenia sobie ze stresem,
- samoobserwacja.