Fazy uzależnienia
Uzależnienie od narkotyków (substancji psychoaktywnych) można podzielić na kilka faz. Poniższy podział jest oczywiście podziałem książkowym i nie zawsze znajduje bezpośrednie odniesienie do sytuacji faktycznej osoby uzależnionej. W praktyce granice pomiędzy kolejnymi fazami uzależnienia często ulegają rozmyciu, a osoba uzależniona w sposób płynny przechodzi z fazy do kolejnej. Tak czy inaczej, na potrzeby pracy ze zjawiskiem narkomanii wyróżnia się fazy:
- inicjacji – etap dotyczący osób, które minimum raz sięgnęły po narkotyk,
- eksperymentalna – faza, w ramach której osoba próbuje różnych rodzajów substancji psychoaktywnych
- zażywania – na tym etapie osoba sięga po środki psychoaktywne regularnie, co może prowadzić do szkód w kwestiach zdrowotnej, zawodowej, materialnej i społecznej, na tym etapie rośnie także poziom tolerancji substancji, co wiąże się z większym zapotrzebowaniem na nią,
- uzależnienia – etap, na którym osoba uzależniona nie jest już w stanie samodzielnie odmówić kolejnej dawki, typową dolegliwością na tym etapie są: głód narkotykowy, stany lękowe, stany depresyjne, nerwowość.
Co ważne, dla części osób faza eksperymentalna jednocześnie stanowi ostatni etap „przygody” z substancjami psychoaktywnymi. Dotyczy to osób, które w tym czasie zaspokoiły swoją ciekawość dotyczącą środków oburzających, jednocześnie nie czerpiąc satysfakcji z bycia w stanie odurzenia. Nadinterpretacją jest jednak założenie, iż każda zdrowa osoba eksperymentująca ze środkami psychoaktywnymi poprzestanie na zaspokojeniu ciekawości, tym samym nigdy nie przechodząc do fazy uzależnienia.