Świat oczami DDA
Spis treści
Życie w rodzinie dotkniętej problemem alkoholowym wiąże się z silnym stresem i nieprzyjemnymi przeżyciami. Dziecko w rodzinie alkoholowej często czuje się zagubione, odczuwa lęk, odrzucenie i samotność. Podłożem tych doznań jest najczęściej zaburzone funkcjonowanie rodziców, którzy ze względu na swoją sytuację nie zapewniają dziecku należytego oparcia i poczucia bezpieczeństwa. Spustoszeniu emocjonalnemu, jakie dobywa się w psychice dziecka, a później młodego człowieka sprzyja fakt, iż wiele rodzin z problemem alkoholowym funkcjonuje w specyficznej zmowie milczenia, wyrażającej się przestrzeganiu trzech niepisanych zasad:
- nie mówić,
- nie ufać,
- nie czuć.
Nakaz milczenia obejmuje przede wszystkim problem alkoholowy rodzica i/lub wynikające z tego konsekwencje. W rodzinie z problemem alkoholowym często nie ma również miejsca na wyrażanie swoich uczuć, okazywanie bliskości oraz wspieranie się. Rodziny te są raczej ukierunkowane na samodzielne przetrwanie kryzysu i usilną walkę z nim, co wywiera trwałe ślady w psychice dzieci, które są całkowicie zależne od swoich rodziców i nie mają żadnego wpływu na funkcjonowanie systemu rodzinnego, w jakim się znalazły.
Syndrom DDA
Syndrom DDA nie jest schorzeniem psychicznym, w rozumieniu medycznym w ogóle nie istnieje. Niemniej jednak jest to termin trwale związany z nomenklaturą terapeutyczną stosowaną przez ośrodki leczenia uzależnień jak również psychologów i psychiatrów, do których trafiają osoby reprezentujące pewne określone cechy.
Syndrom DDA może stanowić podłoże do poważniejszych problemów psychologicznych, zaburzeń osobowości i zaburzeń psychicznych o charakterze lękowym, afektywnym, depresyjnym czy psychosomatycznym. Dlatego warto wiedzieć jak się objawia, i jak wpływa na dorosłe życie człowieka dorastającego w rodzinie z problemem alkoholowym. Dorosłe dzieci alkoholików bardzo często dysponują znacznie większymi zasobami do stworzenia szczęśliwego związku i rodziny niż im się wydaje. Nie mają jednak świadomości tego, że ich postrzeganie otoczenia oraz samych siebie, a także siebie w relacji z partnerem/partnerką jest bezpośrednią konsekwencją sytuacji wychowawczej, w której się znaleźli i na którą nie mieli wpływu.
Jak rozpoznać DDA?
Zaburzenia w funkcjonowaniu osób z syndromem DDA rozumiane są jako pewne utrwalone, powtarzalne schematy funkcjonowania. Osoby dotknięte tym syndromem przeżywają teraźniejszość poprzez traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa. Nie jest to oczywiście zasada. Nie każde dziecko wychowujące się w rodzinie z problemem alkoholowym będzie doświadczać trudności w późniejszym życiu. Niektóre dzieci są bardziej odporne na urazy psychiczne, potrafią odizolować się od problemów występujących w rodzinie i zaspakajać własne potrzeby mimo niesprzyjających warunków wychowawczych. Inne doświadczają syndromu DDA, który wpływa na ich dorosłe życie, relacje partnerskie, a także zawodowe.
Czym objawia się syndrom DDA? Jak dorosłe dzieci alkoholików postrzegają świat wokół siebie?
Przede wszystkim osoby cierpiące na DDA żyją w stałym lęku. Obawiają się utraty kontroli nad uczuciami, sytuacjami konfliktowymi i zmianami. Są nadmiernie odpowiedzialne i dążą do kontrolowania siebie i swojego otoczenia lub odwrotnie, nie potrafią przyjąć odpowiedzialności za swoje działania. Osoby z syndromem DDA odczuwają poczucie winy w wielu sytuacjach. Nie potrafią się odprężyć i odczuwać przyjemności. Są bardzo krytyczne wobec siebie, jednocześnie przeżywając rzeczywistość z pozycji ofiary. DDA łatwo wchodzą relacje z ludźmi w rolę powiernika i ratownika, co powoduje często podporządkowanie swojego życie innym. Towarzyszy im również nienaturalnie silna potrzeba akceptacji, która przejawia się w braku asertywności i unikania stawiania granic.